Σίγουρα θα έχετε ακούσει αυτόν τον νομικό όρο σε συνομιλίες ειδικότερα σε επαρχιακές πόλεις και χωριά. Η χρησικτησία συνιστά τρόπο πρωτότυπης απόκτησης κυριότητας κινητού ή ακινήτου και διακρίνεται σε τακτική και έκτακτη.
Η τακτική χρησικτησία έχει τρία αναγκαία προαπαιτούμενα για να πραγματωθεί:α) να υπάρχει νόμιμος ή νομιζόμενος τίτλος, β) καλή πίστη και γ) νομή του κινητού για τουλάχιστον 3 χρόνια και του ακινήτου για τουλάχιστον 10 χρόνια, ενώ για την έκτακτη η μοναδική προϋπόθεση που θέτει ο νόμος είναι να υφίσταται συνεχόμενη νομή του κινητού ή του ακινήτου για είκοσι χρόνια. Στην έκτακτη χρησικτησία η ύπαρξη ή μη της καλής πίστης είναι αδιάφορη. Είναι δηλαδή δυνατόν επί εκτάκτου χρησικτησίας να γίνει αποδεκτή μετά τη πάροδο της εικοσαετίας ακόμη και η αυθαίρετη κατάληψη του επίδικου ακινήτου. Ο δικηγόρος για ακίνητα Κωνσταντίνος Καμουζής θα απαντήσει σε όλα τα ερωτήματα σας.
Εαν ενδιαφέρεστε για Συμβουλές Νομικής φύσεως επικοινωνήστε μαζί μου
Δύο έννοιες που είναι σημαντικό να γίνουν κατανοητές και να διακριθούν που σχετίζονται με τη χρησικτησία είναι η έννοια της νομής και της κατοχής. Συγκεκριμένα, νομή είναι η εξουσίαση του κινητού ή του ακινήτου με τη πεποίθηση του ανήκειν, γεγονός που εκδηλώνεται στον εξωτερικό κόσμο με εμφανείς υλικές πράξεις. Ο νομέας δηλαδή φέρεται σαν να είναι κύριος του κινητού ή ακινήτου κάνοντας ενέργειες όπως να φυτεύει το χωράφι, να συλλέγει τους καρπούς του, να το περιφράζει ή ακόμη να το μισθώνει σε τρίτον, δημιουργώντας την εύλογη πεποίθηση στους τρίτους πως το κινητό ή το ακίνητο του ανήκει. Αντιθέτως, ο κάτοχος δεν έχει τη λεγόμενη διάνοια κυρίου και αναγνωρίζει πως δεν του ανήκει το κινητό ή ακίνητο απλά το χρησιμοποιεί δυνάμει κάποιας έννομης σχέσης (π.χ μίσθωσης). Έτσι λοιπόν ο γνωστός σε όλους μας ενοικιαστής (μισθωτής) ακινήτου κατέχει το μίσθιο (ακίνητο) καταβάλλοντας το συμφωνηθέν ενοίκιο μηνιαίως στον ιδιοκτήτη.
Να καταστεί σαφές πως η χρησικτησία δεν αφορά μόνο αγροτεμάχια που είναι το πιο σύνηθες, αλλά και κινητά και κάθε είδους ακίνητα (οικόπεδα, διαμερίσματα,μονοκατοικίες κ.α). Ακόμη, περιλαμβάνονται στη χρησικτησία και άλλα εμπράγματα δικαιώματα όπως η επικαρπία αλλά και οι δουλείες (όπως είναι η δουλεία ξύλευσης, άρδευσης, δουλεία οδού ή διόδου κ.α). Με τον όρο δουλεία ορίζεται μια χρόνια ενέργεια επί ενός συνήθως ακινήτου που έχει δημιουργήσει μια πεποίθηση δικαιώματος στον δουλειούχο. Θεωρεί δηλαδή το άτομο υπερ του οποίου έχει συσταθεί δουλεία πως επειδή επειδή για παράδειγμα συνήθιζε και του επιτρεπόταν να περνάει μέσα από ξένο οικόπεδο εδώ και είκοσι χρόνια πως πλέον έχει κατοχυρώσει δικαίωμα να πράττει τοιουτοτρόπως.
Τέλος, είναι ουσιώδες να γνωρίζετε πως η απόκτηση κυριότητας δια χρησικτησίας πραγματώνεται με αγωγή ώστε να αναγνωριστεί η κυριότητα ή να αποκρουστεί ο τρίτος που διεκδικεί το ακίνητο ενώ στην περίπτωση που αυτός που απέκτησε το ακίνητο με χρησικτησία είναι εναγόμενος η προβολή ενστάσεως ή αρνήσεως της αγωγής ανάλογα με τα πραγματικά περιστατικά είναι μονόδρομος.