Σύμφωνα με το νόμο και συγκεκριμένα σύμφωνα με το άρθρο 983 ΑΚ με το θάνατο του νομέα, η νομή των κινητών και ακινήτων της κληρονομιάς μεταβαίνει αυτόματα στον κληρονόμο, ακόμη και αν πρόκειται για κυοφορούμενο.
Αυτό συμβαίνει ακόμα και στη περίπτωση που αγνοεί το θάνατο του κληρονομούμενου ο κληρονόμος ή την κληρονομική του ιδιότητα ή την ύπαρξη των πραγμάτων. Ο νόμος όμως θέτει δύο προϋποθέσεις για την αυτοδίκαιη κτίση της νομής του άρθρου 983 ΑΚ : α) θα πρέπει και ο κληρονομούμενος να ήταν νομέας κατά το χρόνο του θανάτου του, καθώς αν ο κληρονομούμενος δεν είχε όσο ζούσε τη νομή του κινητού ή ακινήτου της κληρονομιάς , δε δύναται ο κληρονόμος του να αποκτήσει τη νομή της περιουσίας και β) στον ίδιο χρόνο θα πρέπει να συντρέχει στο πρόσωπο του διαδόχου στη νομή η ιδιότητα του αληθούς κληρονόμου, είτε εκ διαθήκης είτε εξ αδιαθέτου.
Ο κληρονόμος δεν αποκτά αυτόματα τη φυσική εξουσία πάνω στα πράγματα της κληρονομιάς διότι κάτι τέτοιο καθίσταται πρακτικά αδύνατο. Αναγνωρίζεται όμως στον κληρονόμο η ιδιότητα του νομέα από τον νόμο, αποκτά δηλαδή την ίδια νομική θέση που είχε ο κληρονομούμενος και του παρέχεται η νομική προστασία των άρθρων 984 επ. του ΑΚ . Έχει δηλαδή ο κληρονόμος τη δυνατότητα αυτοδύναμης προστασίας της νομής και δύναται να ασκήσει τόσο την αγωγή αποβολής από τη νομή, όσο και την αγωγή διατάραξης της νομής. Μέσα από το άρθρο 983 ΑΚ παρέχεται η δυνατότητα στον κληρονόμο να επιβληθεί του πράγματος και να εγκαθιδρύσει τη δική του νέα φυσική εξουσίαση με διάνοια κυρίου.
Ακολουθήστε τον Κωνσταντίνο Καμουζή στο Facebook
Επιπλέον, η νομή μεταβιβάζεται στον κληρονόμο πριν από τη μεταγραφή της δήλωσης αποδοχής κληρονομιάς ή του κληρονομητηρίου καθώς η μεταγραφή συνιστά αναγκαία προϋπόθεση μόνο για τη κτήση της κυριότητας και όχι για τη κτήση της νομής. Είναι σημαντικό να καταστεί σαφές πως ο όρος νομή του άρθρου 983 ΑΚ είναι με την ευρεία έννοια και όχι με τη στενή έννοια και περιλαμβάνει την οιονεί νομή, τη καθολική νομή, τη νομή μέρους πράγματος, τη συννομή αλλά και τη κατοχή.
Συνεπώς, αν ο κληρονομούμενος είχε το πράγμα στη κατοχή του ως θεματοφύλακας, χρησάμενος ή μισθωτής και ο κληρονόμος θεωρείται κάτοχος και απολαμβάνει τη λεγόμενη προστασία της κατοχής του άρθρου 997 ΑΚ, χωρίς να έχει σχέση αν αγνοούσε το θάνατο του κληρονομούμενου, αν απέκτησε τη φυσική εξουσία του πράγματος, αν γνώριζε την ύπαρξη του πράγματος ή αν τέλος ήξερε για τη κλήση του στη κληρονομιά.