Ως γνωστόν η κληρονομική διαδοχή μπορεί να πραγματοποιηθεί με δύο τρόπους είτε εκ διαθήκης, είτε εξ’ αδιαθέτου.
Στο άρθρο 1813 ΑΚ ως κληρονόμοι εξ’ αδιαθέτου στη πρώτη τάξη καλούνται οι κατιόντες του κληρονομούμενου επ’ άπειρον ανεξαρτήτως βαθμού (παιδιά, εγγόνια, δισέγγονα, τρισέγγονα). Ισχύει ωστόσο ο κανόνας πως ο εγγύτερος με τον κληρονομούμενο κατιόντας αποκλείει τον απώτερο της ίδιας ρίζας. Έχουμε διαδοχή κατά ρίζες η οποία προηγείται από τη διαδοχή κατά τάξεις, καθώς όταν κάποιος κατιών δε ζει κατά το χρόνο της επαγωγής ( δηλαδή το χρονικό σημείο του θανάτου του κληρονομούμενου), στη θέση του κατιόντος που δε ζει υπεισέρχονται οι κατιόντες που μέσω αυτού συνδέονται με δεσμούς συγγένειας με τον κληρονομούμενο. Σε κάθε κληρονομική τάξη υπάρχουν ρίζες, δηλαδή ένας κύκλος συγγενών με κοινό γεννήτορα. Αν ο αρχηγός της ρίζας δε ζει κατά την επαγωγή ή έχει αποποιηθεί τη κληρονομιά ή έχει αποκληρωθεί ή κηρυχθεί κληρονομικά ανάξιος, τότε στη θέση του υπεισέρχονται οι κατιόντες του οι οποίοι μοιράζονται σε ίσα μέρη τη μερίδα του αρχηγού της ρίζας που εξέπεσε.
Σύμφωνα με το νόμο, το κυοφορούμενο αποτελεί πλάσμα δικαίου με τη προϋπόθεση να γεννηθεί ζωντανό. Αυτό προβλέπεται στα άρθρα 1711 και 36 ΑΚ. Συνεπώς το κυοφορούμενο αν γεννηθεί χωρίς κάποιο πρόβλημα κληρονομεί κανονικά και θεωρείται πλασματικά πως ζούσε κατά το χρόνο θανάτου του κληρονομούμενου. Σημαντικό είναι να λεχθεί πως η κληρονομιά από τον κληρονόμο αποκτάται αυτόματα, δεν είναι όμως οριστική αλλά προσωρινή καθώς τελεί υπό τη διαλυτική αίρεση της αποποίησης. Όπως επισημαίνει ο νόμος στο άρθρο 1847 ΑΚ, ο κληρονόμος έχει τη δυνατότητα να αποποιηθεί τη κληρονομιά μέσα σε προθεσμία τεσσάρων μηνών, η οποία άρχεται από το χρονικό σημείο της γνώσης της επαγωγής και του λόγου αυτής. Το δικαιοπρακτικά ανίκανο πρόσωπο που κληρονομεί και τελεί υπό νόμιμη αντιπροσώπευση, η γνώση του περί της επαγωγής καθορίζεται από το πρόσωπο του νόμιμου αντιπροσώπου του.
Ακολουθήστε τον Κωνσταντίνο Καμουζή στο Facebook
Τέλος, το κληρονομικό δίκαιο δίνει προτεραιότητα στη διαδοχή κατά ρίζες από τη διαδοχή κατά τάξεις καθώς η συγγένεια του κατά ρίζα κληρονόμου με τον θανόντα είναι εγγύτερη σε σχέση με τη συγγένεια που υπάρχει όταν αλλάζει η κληρονομική τάξη. Άλλωστε, η έννοια του βαθμού της συγγένειας είναι η σημαντικότερη στον τρόπο ταξινόμησης των κληρονόμων στο κληρονομικό μας δίκαιο.