Παν. Τσαλδάρη 17Α & Κίμωνος 6 στο Μαρούσι. (ΤΚ: 15122, πλησίον ΗΣΑΠ)

Η διατροφή των ανήλικων και των ενήλικων τέκνων μετά το διαζύγιο.

Συνοπτική παρουσίαση

· Το ανήλικο τέκνο δικαιούται διατροφή από τους γονείς του, εφόσον όμως καταναλώσει τα εισοδήματα του, όχι όμως και το κεφάλαιο της περιουσίας του.

· Οι γονείς του ανήλικου τέκνου δεν έχουν το δικαίωμα να προβάλουν την ένσταση διακινδύνευσης ιδίας διατροφής στην αξίωση του ανήλικου τέκνου για διατροφή.

· Κατά κανόνα η διατροφή του τέκνου είναι χρηματική μπορεί να είναι όμως και σε είδος.

· Οι τρόποι μέσω των οποίων οι γονείς συνεισφέρουν στη διατροφή του τέκνου είναι με τη περιουσία τους, με τα εισοδήματα τους, με την εργασία τους καθώς και με τη προσωπική εργασία του γονέα που έχει την επιμέλεια του τέκνου που αποτελεί τη λεγόμενη συνεισφορά σε είδος.

· Η διατροφή του ανήλικου τέκνου είναι ανάλογη και προσδιορίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του τέκνου που είναι απόρροια των συνθηκών της ζωής του.

· Δικαίωμα διατροφής έχει και το ενήλικο τέκνο αν δεν έχει κινητή ή ακίνητη περιουσία για τη κάλυψη των βιοτικών του αναγκών.

· Σημαντικό είναι να επισημανθεί πως οι γονείς του ενήλικου τέκνου μπορούν να προβάλλουν την ένσταση διακινδύνευσης ιδίας διατροφής αν το ανήλικο έχει περιουσία από την οποία δύναται να καλύψει τη διατροφή του.

· Σε περίπτωση μεταβολής των όρων διατροφής μπορεί να πραγματοποιηθεί μεταρρυθμιστική αγωγή με αίτημα την αύξηση, τη μείωση ακόμα και τη παύση της διατροφής αν φυσικά υπάρχουν αποχρώντες λόγοι.

· Αρμόδιο δικαστήριο για την εκδίκαση ζητημάτων διατροφής είναι το Μονομελές Πρωτοδικείο και κατά τόπο αρμόδιο δικαστήριο είναι το δικαστήριο του τόπου κατοικίας των τέκνων και σε περίπτωση διατροφής ανήλικων τέκνων το δικαστήριο του τόπου εκπλήρωσης της παροχής.

Αναλυτική παρουσίαση

Το επίκεντρο του οικογενειακού δικαίου είναι χωρίς αμφιβολία η προστασία των τέκνων. Τα τέκνα τυγχάνουν ευρύτατης προστασίας κατά το κρίσιμο διάστημα της λύσης του γάμου των γονιών τους. Στο παρόν άρθρο θα αναλυθεί διεξοδικά τόσο η διατροφή των ανήλικων όσο και των ενήλικων τέκνων.

Τι ισχύει για τη διατροφή των ανήλικων τέκνων;

Σχετικά με τη διατροφή των ανήλικων τέκνων το άρθρο 1486 παρ. 2 ΑΚ ορίζει πως το ανήλικο τέκνο δικαιούται διατροφή από τους γονείς του ακόμα και αν έχει περιουσία, θα πρέπει όμως τα εισοδήματα από τη περιουσία του ή από την εργασία του ή από τυχόν άλλα εισοδήματα να μην αρκούν για τη διατροφή του. Το ανήλικο τέκνο λοιπόν για να μπορεί να αξιώσει διατροφή από τους γονείς του υποχρεούται εκ του νόμου να καταναλώσει πρώτα τα εισοδήματα του, όχι όμως και το κεφάλαιο της περιουσίας του (π.χ τραπεζικές καταθέσεις στο όνομα του), το οποίο παραμένει ως έχει για να εξασφαλιστεί η οικονομική ασφάλεια του ανηλίκου μελλοντικά. Παρατηρείται λοιπόν πως το κεφάλαιο της περιουσίας του ανηλίκου παραμένει στο απυρόβλητο.

Διαβάστε Επίσης  Διαζύγιο ποιος φεύγει από το σπίτι;

Στη περίπτωση όμως που το ανήλικο τέκνο αξιώνει διατροφή από τους παππούδες – γιαγιάδες δεν ισχύει η εξαιρετική ρύθμιση του άρθρου 1486 παρ. 2 ΑΚ. Σε περίπτωση που το ανήλικο τέκνο δεν έχει καθόλου εισοδήματα δικαιούται να απαιτήσει πλήρη διατροφή από τους γονείς του, αν όμως έχει κάποια εισοδήματα με τα οποία δε μπορεί να διατραφεί πλήρως, δύναται να αξιώσει συμπληρωματική διατροφή. Αν οι γονείς του ανηλίκου δεν έχουν περιουσία ή δεν έχουν την οικονομική δυνατότητα να παρέχουν διατροφή στο τέκνο χωρίς να διακινδυνεύσουν τη δική τους διατροφή μπορούν σύμφωνα με το άρθρο 1487 παρ. 2 να αξιώσουν από το τέκνο να διατραφεί από τη περιουσία του. Αν το τέκνο δεν έχει περιουσία θα πρέπει να στραφεί σε άλλους υπόχρεους (παππού – γιαγιά) και αν δεν υπάρχει άλλος υπόχρεος ή αυτός που υπάρχει δεν έχει τις οικονομικές δυνατότητες να του καταβάλλει διατροφή, το τέκνο θα διατραφεί από όσα έχουν οι γονείς του, οι οποίοι επιβάλλεται να τα μοιραστούν μαζί του.

Ως εκ τούτων το ανήλικο τέκνο έχει αυτοτελή αξίωση διατροφής από τον κάθε γονέα του, ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του καθενός, όχι μόνο όσο υφίσταται ο γάμος αλλά και μετά από τη λύση του γάμου με διαζύγιο. Σημαντικό είναι να τονιστεί πως οι γονείς του ανήλικου τέκνου δεν έχουν τη δυνατότητα επί αδυναμίας τους να καταβάλουν διατροφή στο ανήλικο παιδί τους να προβάλλουν την ένσταση διακινδύνευσης ιδίας διατροφής. Σε πολύ βιαστικές διαφωνίες οι γονείς ψάχνουν για μεταφορές μετακομίσεις Αθήνα, ώστε να φύγουν από το σπίτι.

Πως καθορίζεται η συνεισφορά των γονέων του ανήλικου τέκνου;

Η συνεισφορά των γονέων στη διατροφή του τέκνου τους κατά κανόνα είναι χρηματική, μπορεί όμως να εκπληρωθεί και σε είδος. Οι γονείς συνεισφέρουν στη διατροφή του ανηλίκου με τη περιουσία τους, με τα εισοδήματα τους και με τη προσωπική εργασία τους. Ως συνεισφορά υπολογίζεται και η προσωπική εργασία του γονέα που έχει την επιμέλεια και διαμένει με το τέκνο. Είναι οι λεγόμενες παροχές σε είδος του γονέα όπως για παράδειγμα η βοήθεια στα μαθήματα του ανηλίκου από το γονέα που έχει την επιμέλεια, η μέριμνα για τη ψυχαγωγία του ανηλίκου, η απώλεια χρόνου για τη συνοδεία του στο σχολείο, το ενδιαφέρον για τη περιποίηση του κ.α. Η αναλογία της συνεισφοράς που οφείλουν η γονείς για τη διατροφή του ανήλικου τέκνου τους υπολογίζεται από το κλάσμα που προκύπτει μεταξύ των ατομικών πόρων του κάθε γονέα ξεχωριστά και το άθροισμα των οικονομικών δυνάμεων και των δύο μαζί. Σύμφωνα λοιπόν με τα εισοδήματα τους αλλά και τις συνθήκες ζωής που έχει το τέκνο ο κάθε γονιός συνεισφέρει αναλογικά με τις δυνάμεις του στη διατροφή του ανήλικου τέκνου.

Διαβάστε Επίσης  Μητέρα δε δίνει το παιδί στον πατέρα

Ποιο είναι το μέτρο με το οποίο προσδιορίζεται η διατροφή του ανήλικου τέκνου;

Σύμφωνα με το άρθρο 1493 ΑΚ, η διατροφή του ανήλικου τέκνου είναι ανάλογη καθώς προσδιορίζεται σύμφωνα με τις ανάγκες του τέκνου, όπως προκύπτουν από τις συνθήκες ζωής του. Οι ανάγκες του τέκνου καθορίζονται ανάλογα με την ηλικία του, την υγεία του, τις ικανότητες και τις κλίσεις του, την εκπαίδευση του και φυσικά από το γενικότερο επίπεδο ζωής που έχει συνηθίσει. Από το άρθρο 1493 ΑΚ προβλέπεται το περιεχόμενο της διατροφής του ανηλίκου τέκνου, η οποία θα πρέπει να περιλαμβάνει όλα όσα είναι αναγκαία έξοδα για τη συντήρηση του, επιπλέον δαπάνες για την ανατροφή του καθώς και την επαγγελματική και την εν γένει εκπαίδευση του. Στα αναγκαία έξοδα του δικαιούχου διατροφής συμπεριλαμβάνονται οι βασικές του ανάγκες όπως ύδρευση, φωτισμός, ένδυση, ιατροφαρμακευτική περίθαλψη, κατοικία και διατροφή. Στη διατροφή του ανηλίκου περιλαμβάνονται και απώτερες ανάγκες του όπως είναι η ανάγκη του για ψυχαγωγία, το κόστος για τη παρακολούθηση κοινωνικών εκδηλώσεων, οι διακοπές του, η αγορά βιβλίων για τη μόρφωση του, η εκπαίδευση του καθώς και η παρακολούθηση επιμορφωτικών σεμιναρίων. Επιπρόσθετα, στη διατροφή του ανηλίκου εμπεριέχονται τα έξοδα για την εκπαίδευση του σε κάθε βαθμίδα, η πανεπιστημιακή του εκπαίδευση αν έχει τις αντίστοιχες ικανότητες καθώς και οι μεταπτυχιακές του σπουδές. Ας δούμε τώρα τι ισχύει στη διατροφή του ενήλικου τέκνου.

Τι ισχύει για τη διατροφή των ενήλικων τέκνων;

Από το άρθρο 1486 ΑΚ συνάγεται πως δικαίωμα διατροφής έχει και το ενήλικο τέκνο εφόσον δε μπορεί να διατραφεί από μόνο του, δηλαδή όταν δεν αρκεί η περιουσία του, αν δε μπορεί να βρει κατάλληλη εργασία για την ηλικία του, αν δεν έχει καλή υγεία καθώς και αν έχει περαιτέρω εκπαιδευτικά έξοδα ή ενυπάρχουν άλλες επιβαρυντικές οικονομικές περιστάσεις στη ζωή του τέκνου. Οι δύο βασικότερες διαφορές μεταξύ της αξίωσης για διατροφή του ενήλικου τέκνου σε σχέση με την αξίωση του ανήλικου τέκνου είναι πως το ενήλικο τέκνο για να αξιώσει διατροφή από τους γονείς του δε θα πρέπει να έχει κινητή ή ακίνητη περιουσία για τη κάλυψη των βιοτικών του αναγκών σε αντίθεση με το ανήλικο τέκνο που δύναται να αξιώσει διατροφή από τους γονείς του χωρίς να αξιοποιήσει ή ρευστοποιήσει την απρόσοδη περιουσία που τυχόν διαθέτει και αυτό γιατί ο νόμος θέλει να εξασφαλίσει ένα περιουσιακό κεφάλαιο στον ανήλικο για την οικονομική του διασφάλιση και β) οι γονείς των ενήλικων τέκνων μπορούν να προβάλλουν την ένσταση διακινδύνευσης ιδίας διατροφής αν το ενήλικο τέκνο έχει περιουσία περιουσία κινητή ή ακίνητη ικανή να του εξασφαλίσει επαρκές εισόδημα για τη κάλυψη των εξόδων του ενώ οι γονείς ανήλικου τέκνου δε μπορούν καταρχήν να επικαλεστούν ένσταση διακινδύνευσης ιδίας διατροφής εκτός αν σύμφωνα με το άρθρο 1487 εδ΄ β ΑΚ το ανήλικο τέκνο μπορεί να στραφεί κατά άλλου υπόχρεου ή να διατραφεί από τη περιουσία του.

Διαβάστε Επίσης  Η γονική μέριμνα μετά το διαζύγιο

Η απόφαση περί διατροφής τέκνου είναι δεκτική μεταρρύθμισης;

Σύμφωνα με το άρθρο 1494 ΑΚ επειδή η απόφαση που επιδικάζει διατροφή δε λαμβάνει υπόψιν της τυχόν δυσχερή οικονομικά μελλοντικά γεγονότα είναι δεκτική μεταρρύθμισης. Η μεταρρύθμιση της διατροφής πραγματοποιείται με τη μεταρρυθμιστική αγωγή κατά την οποία τόσο ο υπόχρεος όσο και ο δικαιούχος μπορούν να αιτηθούν την αύξηση, τη μείωση, την αλλαγή του τρόπου ή του χρόνου καταβολής ακόμα και τη παύση της διατροφής. Τονίζεται όμως πως η μεταβολή των όρων της διατροφής δε θα πρέπει να έχει ευκαιριακό χαρακτήρα αλλά να είναι ουσιώδης, να έχει διάρκεια και σταθερότητα και να μην οφείλεται σε υπαιτιότητα του αιτούντος τη μεταρρύθμιση της διατροφής.

Ποια δικαστήρια είναι αρμόδια για την εκδίκαση υποθέσεων διατροφής τέκνων;

Τέλος, σύμφωνα με το άρθρο 592 ΚΠολΔ, οι οικογενειακές διαφορές που αφορούν σε διατροφή ανήκουν στην καθ’ ύλην αρμοδιότητα του Μονομελούς Πρωτοδικείου. Αναφορικά με τη κατά τόπο αρμοδιότητα η αξίωση διατροφής των τέκνων κατά των γονέων τους μπορούν να δικαστούν στο δικαστήριο του τόπου κατοικίας των τέκνων και στη περίπτωση των ανήλικων τέκνων μπορούν να δικαστούν από τα δικαστήριο του τόπου όπου πρέπει να εκπληρωθεί η παροχή.

Οι Υπηρεσίες μας​

Κατηγορίες

Logo δικηγορικού γραφείου Καμουζή

Δικηγόρος
Καμουζής Κωνσταντίνος

Δικηγορικό Γραφείο στην Αθήνα